چگونه وارد بازار کار شویم؟

تقریبا بیشتر افراد اتفاق نظر دارند که ورود به بازار کار میتواند یکی از مهمترین و حساسترین مراحل زندگی هر فرد باشد. وقتی پس از اتمام تحصیلات میخواهیم وارد بازار کار شویم، ممکن است نگرانیهایی داشته باشیم؛ علاوه بر این تجربهی جدید ورود به محل کار، انتظارات مدیران، تغییر و تحول سبک زندگی و ... میتواند کمی اضطرابآور بوده اما به همراه خود حس استقلال لذتبخشی هم داشته باشد.
رفتهرفته خود را در دنیایی مییابیم که علاوه بر مهارت و دانش تخصصی، به تواناییهای دیگر مانند مهارتهای ارتباطی، تجزیه و تحلیل، قدرت تمرکز، حل مسئله، مدیریت زمان، کارگروهی و خیلی مهارتهای دیگر نیاز دارد. برای بهدست آوردن شغل مناسب نیز رقابت بالاست و اگر بخواهیم موفق باشیم، میبایست بهترین فرصت را برای خود رقم بزنیم.
در این مقاله مراحل ورود به بازار کار و آنچه لازم است بدانید را خواهیم گفت.
راهنمای گام به گام ورود به بازار کار

شاید به نظر برسد که برای ورود به بازار کار بعد از اتمام تحصیلات باید وارد سایتهای کاریابی شویم و آنجا رزومهای برای خود بسازیم. سپس رزومه را برای شرکتهایی که دوست داریم و جایگاه شغلی مورد نظر ما را دارند بفرستیم؛ اما بهتر است عمیقتر به این موضوع نگاه کنیم.
اگر این روزها قصد ورود به بازار کار را دارید طبق مراحل زیر پیش بروید تا به نتیجهی مورد نظرتان برسیم:
- ابتدا استعدادها و علاقهمندیهای خود را تشخیص دهید.
- برای مسیر شغلی خود هدف تعیین کنید.
- رزومهی صحیح و متناسب با شغل مورد نظرتان آماده کنید.
- برای شرکت در مصاحبه، آماده و حرفهای باشید.
- تا روزی که شغل مورد نظر خود را به دست نیاوردهاید، خسته و ناامید نشوید.
همچنین پس از استخدام و شروع به کار:
- سعی کنید به بهترین نحو وظایف خود را انجام دهید.
- حرفهای و بر اساس اصول فرهنگ سازمانی رفتار کنید.
- مسیر یادگیری و توسعهی فردی خود را جدی بگیرید.
- همراه با نیاز روز جامعه و تغییرات دنیای کسب و کار حرکت کنید.
- برای ادامه مسیر شغلی و پیوستن به شرکتهای بزرگ، تصویر مناسبی از خودتان ارائه دهید.
- برای اینکه همیشه موفق باشید، برای خود هدفهای بزرگ و دوردست تعیین کنید. این به شما کمک میکند که هم برای رسیدن به آن هدف قویتر و توانمندتر شوید و هم اینکه راهکارهای متفاوت را تجربه کنید. این مسیر شما را به فردی نوآور نیز تبدیل خواهد کرد.
در ادامه بیشتر توضیح میدهیم که چگونه با طی این مراحل خود را در دنیای حرفهای بهتری تصور کرده و با اطمینان بیشتری به سوی شغل ایدهآل خود حرکت کنید.
آیا برای انتخاب مسیر شغلی تنها علاقه داشتن کافی است؟

تابهحال برایتان پیش آمده گاهی از انجام مداوم کاری که خیلی هم دوست دارید نیز خسته شوید؟ شاید حتی برایتان سوال پیش آمده باشد من که انجام این کار را خیلی دوست دارم پس چرا گاهی وقتها از آن خسته میشوم؟ البته نمیتوان انکار کرد که اشتیاق و علاقه به یک کار باعث میشود بیشتر تلاش کنید و مصممتر باشید.
نقش استعداد هم بسیار تعیینکننده است و بهتر است کاری را انجام دهید که در آن تا حدی استعداد هم دارید.
در واقع من فکر میکنم نادیدهگرفتن استعدادها و پرورش ندادن آنها میتواند به ضرر شما باشد. با نادیدهگرفتن استعدادهایمان و پافشاری بر کاری که صرفا از طرف دیگران تایید میشود و یا به نظر خودمان جالب است، منبع بزرگی از نیرو که میتواند ما را به جایگاهی عالی برساند را از دست خواهیم داد و در نهایت هم خودمان ضرر میکنیم.
انگیزه دستیابی به هدف

اما در نهایت برای انتخاب مسیر شغلی باید به کدامیک بیشتر اهمیت دهیم؟!
برای تشخیص آن و اینکه چه هدفی برای شما مناسبتر خواهد بود، میتوانید از تکنیک ایکیگای استفاده کنید و با توجه به نتیجهی آن، راه مناسب خود را بیابید. ایکیگای که آن را معنایی برای زندگی میدانند با پاسخ دادن به سوالات زیر مشخص میشود:
- به چه فعالیتی علاقه دارید؟
- تواناییهای شما چیست؟
- چه کاری منجر به کسب درآمد میشود؟
- با کدام فعالیت میتوانید نیازی از جامعه یا دنیا را پاسخ دهید؟
با بررسی و در کنارهم قراردادن پاسخ این سوالات میتوانید مسیر موفقیت خود را کشف کنید، یعنی همانطور که گفتیم استعدادها و علاقهمندیهای خود را کشف کرده و هدف تعیین کنید.
در نهایت تعجب نکنید اگر خود را در مسیری میبینید که به مرور در حال ساختهشدن و گستردهتر شدن است. شاید نتوان مسیر شغلی را خیلی هم از پیشتعیینشده دانست. شاید در طول زندگی مسیرهای متفاوتی را امتحان کنید تا بتوانید به مسیر اصلی حرکت خود برسید.
اخیرا در مقالهای در مجله کسب و کار هاروارد HBR عنوان شده که اگر موقعیتهایی را پیدا کنید که در آن میتوانید بهتر شوید، در آینده شادی، رضایت و معنای بیشتری به زندگی خود خواهید داد.
سایمون سینک در کتاب «با چرا شروع کنید» میگوید: برخی تصور میکنند تلاش برای رسیدن به شغل رویاییشان وقت تلف کردن است، گرچه میدانند که یافتن آن زندگیشان را دگرگون میکند.
فراتر از چارچوبهای محدودکننده
شاید به این نتیجه برسیم که در یک حوزه خاص بسیار موفق خواهیم بود که البته با آنچه خانواده از ما میخواهند و یا در مدرسه یاد گرفتهایم، مغایرت داشته باشد؛ در نهایت باید بدانیم که تصمیمگیرندهی اصلی خودمان هستیم و درآینده مسئولیت آنچه انتخاب میکنیم، فقط با خودمان است.اگر در مسیری حرکت کنیم و موفق نشویم، نمیتوانیم بگوییم به دلیل توصیهی خانواده یا دوست و آشنا بوده است و این چیزی را تغییر نمیدهد.
تینا سیلیگ میگوید: آدمها را میتوان به دو دسته تقسیم کرد: دستهای که منتظر میمانند تا اجازه انجام کار دلخواهشان بهشان داده شود، و دسته دیگر که خودشان اجازه شروع کار دلخواهشان را به خودشان میدهند.
تنها کافی است هدف خودمان را تعیین کنیم و هیچ هدفی را برای خود آنقدر بزرگ نبینیم که برای آن احساس لیاقت نداشته باشیم. بهتر است فراتر از چارچوبهایی که ذهن ما را محدود کرده است، فقط به سوی هدفها حرکت کنیم.
رزومهای که نادیده گرفته نمیشود

بعد از اینکه در مورد مهارتها و تواناییهای خود به خودآگاهی رسیدید و تصمیم گرفتید که وارد بازار کار شوید، اولین قدم آماده کردن یک رزومه خوب است. رزومه مانند معرفینامهای است که مشخصات، سوابق، تحصیلات، مهارتها، ویژگیها، تجربیات و دستاوردهای شما را در یک یا چند صفحه ارائه میکند.
در واقع رزومه سندی است که میتواند پس از ارسال درخواست کار به کارفرما، نشان دهد شما تا چه اندازه میتوانید به بهبود فرآیندهای سازمان مورد نظر کمک کنید. پس خیلی مهم است و باید بر اساس اصول نوشته شود. پیشنهاد میکنیم ابتدا برای نوشتن رزومه به نکات زیر توجه کنید:
-
صداقت داشته باشید و در مورد دانش و مهارتهای خود صادقانه بنویسید.
-
رزومه را خیلی طولانی ننویسید، زیرا نقاط عطف در آن اهمیت بیشتری خواهد داشت.
-
طراحی و قالب رزومه سلیقهای است، اما بهتر است زیبا و با طراحی مناسبی باشد.
-
اطلاعاتی که متناسب با پوزیشن شغلی مورد نظر نیست و نیازی نیست بیان شود، ننویسید.
-
سعی کنید رزومه را صحیح ویرایش کنید تا غلطهای املایی و دستوری نداشته باشد.
-
اگر ویژگیهای مورد نظر و دارای اهمیت در آن جایگاه شغلی را دارید، قید کنید.
-
سعی کنید ساده و روان بنویسید و از کلماتی که رایج نیستند استفاده نکنید.
-
رزومه را با توجه به جایگاه شغلی مورد نظر ویرایش کنید.
-
دستاودهایی را ذکر کنید که میتواند با معیاری خاص سنجش شود.
-
از کلمات مرتبط با حوزهی کاری مورد نظر استفاده کنید.
- رزومه خود را به طور مستمر بهروز کنید.

سپس با رعایت موارد گفته شده، طبق مراحل زیر شروع به نوشتن رزومه کنید:
-
میتوانید در یک سایت رزومه خود را بسازید.
-
قالب مناسبی را انتخاب کنید.
-
راههای ارتباطی خود را بنویسید. توجه کنید آدرس ایمیل باید حرفهای بوده و شامل کلمات متناسب باشد. آدرس شبکههای اجتماعی خود را نیز اگر کاری است، درج کنید.
-
در قسمت «درباره من» خودتان را در یک پاراگراف معرفی کنید. بهتر است در این بخش با ذکر مهمترین مهارتها، نقاط قوت و موفقیتهایتان، به کارفرما بگویید چرا برای آن جایگاه شغلی مناسبترین گزینه هستید.
-
سوابق کاری خود را به ترتیب از جدیدترین تا قدیمیترین شغل به همراه خلاصهای از وظایف، دستاوردها و نتایج کلیدی فعالیت خود بنویسید. بهتر است نتایج با شاخصهای عددی بیان شود. وارد کردن تاریخ شروع و پایان فعالیت نیز نشان میدهد در هر جایگاه شغلی چه مدت فعال بودهاید.
-
تحصیلات خود را نیز به ترتیب زمانی از آخرین تا قدیمیترین مدرک به همراه تاریخ فارغالتحصیلی، رشته و گرایش و نام دانشگاه ذکر کنید.
-
مهارتهای مرتبط با شغل مورد نظرتان مانند نرمافزارهای خاص و یا مهارتهای نرم را فهرست کنید.
-
چنانچه در دورههای آموزشی مرتبط شرکت کردهاید یا گواهینامههای مرتبط با شغل مورد نظر و کسب و کار را دارید، اضافه کنید.
-
بخشی برای درج افتخارات، جوایز، فعالیتهای اجتماعی و ... در رزومه قرار دارد و اگر موردی بود که تمایل داشتید در رزومه باشد، عنوان کنید.
-
بهتر است خروجی رزومه را به صورت فایل PDF ذخیره کنید.
-
در نهایت رزومه خود را خوب بررسی کنید که اشتباه نداشته باشد و بهتر است از اطرافیان بخواهید آن را بخوانند و نظرشان را به شما بگویند.
-
سپس رزومه خود را برای موقعیت شغلی مورد نظر ارسال کنید و منتظر بازخود باشید.
رد شدن درخواست کار؛ فرصت یا شکست؟!

شاید ابتدا کمی ناراحتکننده باشد که رزومهی شما از طرف تعدادی از شرکتها رد شود؛ یا حتی تا مرحلهی بعد از مصاحبه هم پیش بروید، اما در نهایت استخدام نشوید. اینکه روزها منتظر باشید، روزها در شهر برای مصاحبه در رفت و آمد باشید و مدت زیادی احساس سردرگمی و بلاتکلیفی کنید، میتواند کمی مایوسکننده باشد اما تمام ماجرا نیست.
شاید آنقدر خسته باشید که نتوانید به این فکر کنید آنچه شکست مینامید، چه پتانسیل عظیمی برای رشد و پیشرفت در خود دارد. دیوید ویلیام فیهرتی، ورزشکار ایرلندی جملهای معروف دراین باره دارد و میگوید:
.It’s how you deal with failure that determines how you achieve success
نحوه برخود شما با شکست است که تعیین میکند چگونه به موفقیت برسید.
پس بهتر است ترس خود را از شکست خوردن از همین ابتدای کار کنار بگذارید و آن را در ذهن خود به عنوان یک فرصت معنی کنید. نگران نگاه دیگران و اطرافیان به آنچه در زندگی خود شکست مینامید نباشید. همه به این درک رسیدهاند که زندگی سرشار از پیروزیها و شکستها است و در زندگی همه افراد نیز رخ میدهد.
این موضوع را در نظر بگیرید که اگر میخواهید هیچوقت با شکست مواجه نشوید، پس نباید هیچ کاری هم انجام دهید و این مساوی با بیتجربگی خواهد بود. بهتر است با هوشیاری و آگاهانه از شکستها درس بگیرید و از آن برای ادامهی مسیر استفاده کنید؛ قطعا در این رخدادها آموزههای زیادی برای شما وجود دارد و باعث میشود از زاویههایی به قضیه نگاه کنید که قبلا به آنها آگاه نبودهاید.
غلبه بر چالشهای رایج مصاحبههای شغلی

تا الان در رزومه برجستهترین ویژگیها را نوشته و بر دستاوردها تاکید کردهاید و حالا باید در جلسه مصاحبه پیروز شوید. طبیعی است که ابتدا چالشهایی را داشته باشید، اما رفتهرفته این چالشها برای شما تبدیل به فرصت خواهد شد. حتما در ارتباط با مصاحبه شغلی، موارد زیر را مد نظر قرار دهید:
- در مورد شرکت مورد نظر، تاریخچهی آن، محصولات و خدمات آن، چشماندازها، ارزشها و حتی مسئولیتهای اجتماعی و فعالیتهای آن شرکت اطلاعات داشته باشید و سعی کنید با آگاهی به مصاحبه بروید.
- بهتر است نام مصاحبهکننده، مدیر آن بخش و افراد مسئول را بدانید تا بهتر بتوانید با ایشان ارتباط برقرار کنید.
- برای سوالات رایج مصاحبه خود را آماده کنید از قبیل:
خودتان را معرفی کنید.
نقاط قوت و ضعف خود را بگویید.
دلیل انتخاب این شغل را بیان کنید.
چرا فکر میکنید برای این جایگاه مناسب هستید؟
مسیر شغلی خود را چگونه میبینید؟
تا 5 سال آینده قصد دارید کجا باشید؟
آیا ترجیح میدهید روزی کارآفرین شوید؟
-
استرس و اضطراب خود را کنترل کنید. بهتر است از قبل تمرین کنید و بدانید اگر دچار استرس شدید، چگونه میتوانید آن را مدیریت کنید. مدیتیشن و تنفس عمیق، ذهن آرام و آمادگی ذهنی میتواند در این مورد به شما کمک کند.
-
سعی کنید خواب کافی داشته باشید تا در جلسه مصاحبه سرحال باشید.
-
قبل از جلسه غذای سبک و مقوی میل کنید.
-
به موقع در جلسه حاضر شوید.
-
پوششی متناسب با فرهنگ سازمانی و شغل مورد نظر انتخاب کنید و تمیز و آراسته به جلسه بروید.
-
در حین مصاحبه به زبان بدن خود دقت داشته باشید. ارتباط چشمی، لبخند و حرکات شما، اعتماد به نفستان را به فرد مقابل نشان میدهد.
-
خوب و دقیق گوش دهید و نشان دهید که صحبتهای مصاحبهکننده را به دقت گوش میدهید.
-
اگر سوالی در مورد صحبتهای مصاحبهکننده و یا شرکت دارید بپرسید؛ اما سعی کنید بیدلیل و فقط برای نشان دادن اشتیاقتان سوال نپرسید.
-
در طول مصاحبه مثبتنگر باشید.
-
اگر از شما انتقادی شد، واکنش مناسبی داشته باشید.
در شغل جدید خود بدرخشید و تاثیرگذار باشید

بعد از پیدا کردن شغل مناسب و استخدام، تازه ابتدای راه هستید. خانم تینا سیلیگ در کتاب کاش وقتی بیست ساله بودم میدانستم میگوید: برای آنکه از حد یک شغل تعریف شده معمول فراتر بروید، لازم است که:
-
به مهارتهای کنونیتان مهارتهای جدیدتری اضافه کنید.
-
به هر موضوعی از زوایای گوناگون نگاه کنید.
-
فرصتها را غنیت بشمارید.
-
ریسکپذیر باشید؛ تحقیقات نشان داده است که احتمال موفقیت کسانی که حاضرند مهارتهای فعلی خود را گسترش دهند و خطرِ امتحان کردن چیزهای جدید را بپذیرند، بیشتر از کسانی است که معتقدند مهارتهایشان ثابت و کافی است.
-
همواره نسبت به اطرافتان کنجکاو و دقیق باشید.
-
شکافهای سازمان یا موسسه محل کار خود را شناسایی کنید و برای رفع آن پیشنهاد دهید.
-
به خودتان اجازه درخواست کردن بدهید.
-
از توان و موقعیت خود نهایت بهره را ببرید.
نظرات کاربران
نظرات شما به کاربران دیگر کمک میکند تا با اطمینان بیشتری از محتویات این بخش استفاده کنند.