تفاوت تصفیه هوا با تهویه هوا در چیست؟

تهویه هوا و تصفیه هوا عبارت‌هایی هستند که گاهی به اشتباه به جای یکدیگر استفاده می‌شوند و گاها مشاهده شده بیشتر اوقات آن‌ها را یکی دانسته و با یک هدف آن را بیان می‌کنند.

دستگاه‌های مختلفی مثل تهویه هوا، تصفیه هوا، هواساز، رطوبت ساز، اکسیژن ساز و ... وجود دارد که هرکدام کارایی خاص خود را دارند. گاها دیده میشود تصفیه هوا با عنوان تصویه هوا و حتی تسویه هوا هم بیان و نوشته می‌شود که کلمه درست، تصفیه هوا است.

درحالی که این دستگاه‌ها در روش پاکسازی هوا، تاثیرات کاملا متفاوتی بر روی کیفیت هوای خانه دارند.

از طرفی همانطور که می‌دانید ذرات آلاینده موجود در هوا یکی از عوامل اصلی ابتلا یا تشدید بیماری‌های تنفسی مانند آسم و آلرژی هستند. احتمالا شما هم به دنبال راهی مناسب برای پاکسازی هوا و پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌ها هستید. از این رو قصد داریم در این مقاله در ابتدا به تشریح آن‌ها پرداخته و سپس با آشنا سازی کامل شما با مفهموم همه‌ی آن‌ها، تفاوتشان را نیز بیان کنیم.

تهویه هوا به معنای توزیع هوای تازه به داخل فضای اتاق و ساختمان و خارج کردن هوای بی‌کیفیت است.

کیفیت هوای خانه با میزان دی‌ اکسید کربن، ترکیبات آلی فرار (VOC) موجود در هوا، مقدار اکسیژن، دما، رطوبت و ... سنجیده می‌شود.

البته راه های مختلفی برای تهویه هوا محیط وجود دارد:

• روش طبیعی که همان باز کردن درها و پنجره‌ها برای اقزایش گردش هوا است.
• استفاده ترکیبی از روش‌های مختلف تهویه هوا
• استفاده از سیستم‌های تهویه هوای مکانیکی
• استفاده از سیستم‌های هیبریدی

تهویه هوا برای قسمت‌هایی از خانه که مقدار زیادی آلاینده‌های ناشی از رطوبت وجود دارد، روش بسیار مناسبی برای پاکسازی هوا به شمار می‌رود.

به طور مشخص آشپزخانه (دود و بخار ناشی از پخت و پز) و سرویس بهداشتی (بخار حمام) میزان زیادی رطوبت تولید می‌کنند که می‌تواند باعث مشکلات بعدی باشد. با این وجود کیفیت هوای خانه در نقاط دیگر و از بین بردن آلودگی هوای خانه از این طریق، چندان کارآمد به نظر نمی‌رسد.

مشکل از جایی شروع می‌شود که هوایی که قرار است از بیرون جایگزین هوای محیط شود، در بسیاری از روزهای سال ممکن است خود دارای میزان آلاینده های زیادی و در شرایط ناسالم قرار داشته باشد. پس همانطور که مشخص است جایگزین کردن هوای ناپاک از بیرون، خود ممکن است مشکلات را بیشتر کند.

پس بهتر است حال با مفهوم تصفیه هوا نیز آشنا شوید.

دستگاه هواساز، دستگاهی برای کنترل رطوبت و دمای هوا و کنترل سرعت و جهت جریان هوا در ساختمانها است. این دستگاه به تنهایی قادر به تولید هوای گرم یا سرد برای کنترل دمای هوا پاک کردن هوا از آلودگی‌های مضر نیست.

به طور کلی دستگاه‌های هواساز به دو نوع خانگی و صنعتی تقسیم می‌شوند.

1. دستگاه هواساز خانگی

دستگاه هواساز خانگی دستگاه‌های هواساز خانگی ابعاد نسبتا کوچکتری نسبت به دستگاه‌های هواساز صنعتی دارند. این نوع دستگاه‌ها ممکن است بتوانند گرد و غبار، رطوبت موجود در محیط را خارج کنند.

2. دستگاه هواساز صنعتی

دستگاه هواساز صنعتی در سالن‌های بزرگ ورزشی، سوله‌های صنعتی، انبارهای بزرگ و محیط‌های این چنینی از دستگاه هواساز استفاده می‌شود. در واقع این نوع دستگاه‌های صنعتی در محیط‌های بزرگ برای افزایش گردش هوا استفاده می‌شود تا هزینه مصرف انرژی کاهش یابد و از انتقال یا ورود آلاینده‌های صنعتی جلوگیری شود.

پیرو تعریف ویکی‌پدیا، دستگاه تصفیه هوا وسیله‌ای است که آلودگی‌های هوا را حذف می‌کند. این وسایل عموماً به عنوان دستگاهی سودمند برای افراد مبتلا به آلرژی و آسم، همچنین از بین بردن دود سیگار به بازار عرضه شده‌ است. انواع تجاری دستگاه تصفیه هوا به صورت کوچک و مستقل یا در ابعاد بزرگتر که در دستگاه‌های تهویه مطبوع در صنایع پزشکی، صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

گرد و غبار، گرده گیاهان، شوره حیوانات خانگی، هاگ قارچ‌ها و ... می‌توانند به عنوان آلرژی عمل کنند. تحریک آلرژی در افراد حساس، ذرات دود و ترکیبات آلی فرار (VOCs) می‌تواند یک خطر برای سلامتی محسوب می‌شود. قرارگیری در معرض ترکیبات مختلف مانند ترکیبات آلی فرار احتمال بروز علائم سندرم ساختمان را افزایش می‌دهد. ورود آلودگی‌‌های هوا و آلاینده‌های خطرناک موجو در هوا که ممکن است بیماری‌های قلبی، سرطان و ... را افزایش دهد. پس یکی دیگر از مزایای این دستگاه تصفیه، تمیز کردن هوای محیط از این آلودگی‌های مضر است.

تصفیه هوا به روش‌های گوناگونی قابل انجام است. معمولاً استفاده از فیلتراسیون (فیلتر هپا و کربن اکتیو) بی‌خطرترین روش هستند زیرا هیچ محصول جانبی به هوا استفاده نمی‌کنند.

تصفیه هوا به روش تولید یون منفی، یا یونیزاسیون منفی هوا، در تشریح عملکرد دستگاه با مکانیزم یون ژنراتور، با ایجاد فشار منفی و انتشار الکترون‌های منفی در هوا، در اماکن سربسته باعث تجزیه و از بین رفتن ویروس باکتری قارچ و سایر آلاینده‌ها می‌شود. دقیقاً به مانند عملکرد آنتی‌اکسیدان‌ها در داخل بدن که الکترونی را کم دارند و با پیوستن به بار مثبت ویروس و باکتری در داخل بدن باعث تجزیه آنها در بدنمان می‌شوند، اماکنی که مجهز به سیستم یونیزاسیونِ تصفیه هوا یون منقی هستند، با انتشار یون منفی و ایجاد فشار منفی در هوای آن محیط که باعث چسبیدن ذرات منفی به بار مثبت ویروس‌ها باکتری‌ها و آلاینده‌ها می‌شوند.

1. تصفیه هوا خانگی و و اماکن متوسط
2. تصفیه هوا برای اتاق خواب و کودک
3. تصفیه هوا برای اماکن بزرگ
4. تصفیه هوای خودرویی

• حفاظت از کودکان، سالمندان، زنان باردار و افراد دارای بیماری زمینه ای
• برطرف کننده آلودگی های خطرناک محیط هایی مثل بیمارستان
• تاثیر مثبت بر سیستم عصبی و خلق و خو
• بهبود کیفیت خواب، بهبود کیفیت زندگی
• از بین برنده تمامی عوامل آلرژی‌زا
• محافظت از افراد مبتلا به آسم

تعداد و نوع فیلتر ‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. طبیعتا استفاده همزمان از چند فیلتر نتیجه بسیار بهتری در عملکرد دستگاه تصفیه هوا خواهد داشت. انتخاب فیلتر مناسب در از بین بردن آلاینده ها بسیار مهم است. گاهی در کنار فیلتر های اصلی، فیلتر های انتخابی نیز قرار می گیرند که در بهبود روند تصفیه هوا تاثیر زیادی دارد. در ادامه به برخی از این فیلتر های انتخابی اشاره خواهیم داشت.

1. پیش فیلتر: گرد و غبار، ذرات بزرگ، کپک
2. فیلتر آلرژی:عوامل آلرژی زا
3. فیلتر کربن:بو (بوی حیوانات، بوی غذا، بوی سیگار)
4. فیلتر هپا:باکتری ویروس، قارچ، گرده گل، موی حیوان، ساس و کنه

برخی از دستگاه‌های تصفیه هوا به دلیل دارا بودن برخی از مشخصات در رده بالاتری قرار می گیرند و این ویژگی ها عبارتند از:

• دارا بودن نشان گر زمان رسیدن به تعویض فیلتر
• داشتن سنسورهای کیفیت هوا
• سطح موثر فیلتراسیون بالا

تمامی فیلتر های دستگاه تصفیه هوای خانگی نیاز به تعویض مداوم ندارند، اما فیلتر هایی که بتوان آن ها را تعویض نمود و به صورت سالانه جایگزین کرد، بهتر هستند.

برخی از دستگاه های تصفیه هوا دارای سنسور برای نمایش زمان تعویض فیلتر ها هستند و در صورت گرفتگی فیلتر بیش از حد مجاز، آن را بر روی نمایشگر یا با چراغ نشان می دهند. بعضی از فیلترها قابلیت شستشو دارند و در صورت گرفتگی می توان آن ها را به صورت دوره ای تمیز کرد. اما بعضی از فیلترها با توجه به مکانیزم تصفیه آن ها، قابلیت شستشو را ندارند و باید به صورت سالیانه یا 6ماه یکبار تعویض و حتما دستگاه سرویس دوره ای شود.

• مساحت زیر بنا و فضای تحت پوشش
• طراحی متناسب با اقلیم
• امکانات تکنولوژیکی
• میزان آلودگی صوتی
• میزان مصرف انرژی
• قیمت دستگاه

یک دستگاه اکسیژن ساز، ترکیب شیمیایی هوا را تغییر می دهد. به بیان دیگر، هوا در حالت عادی دارای، 80 درصد نیتروژن و 20 درصد اکسیژن است و زمانی که این هوا با غلظت گفته شده وارد دستگه اکسیژن ساز می شود، تغییر کرده و میزان اکسیژن به حدود 90 درصد می رسد. این دستگاه ها برای مصارف پزشکی بیشترین کاربرد را دارد.

همان طور که گفته شد دستگاه تصفیه هوا در جذب ویروس ها کارایی بسیاری دارد، بنا بر این اگر خودتان یا یکی از عزیزان تان به کرونا مبتلا شد، علاوه بر رعایت دستورالعمل های رایج و بهداشتی، می توانید از دستگاه تصفیه هوا نیز استفاده کنید. به این صورت که دستگاه تصفیه هوا را بالای سر بیمار قرار دهید. بهتر است دستگاه در جایی باشد که مانعی مقابل آن قرار نداشته باشد. بستن در اتاق را فراموش نکنید. همچنین بعد استفاده از دستگاه هنگام تعویض فیلتر‌ها دقت و مراقبت بیشتری را به خرج دهید.

بیایید نگاهی دوباره به کاربرد این دو دستگاه داشته باشیم تا بتوانیم تصمیم‎‌گیری بهتری را داشته باشیم:

1. وظیفه یک دستگاه تصفیه هوا، بهبود کیفیت هوا با حذف آلاینده‌های محیط است. این نوع دستگاه‌ها در خانه، محیط‌های اداری و صنعتی با استفاده از فیلترهای مناسب، هوای محیط را پاکسازی کرده و بدین ترتیب یاعث حفظ سلامتی ما در برابر آلودگی هوا می‌شوند.
2. مهم‌ترین وظیفه یک دستگاه هواساز، جایگزین کردن هوای داخل با خارج، مثل طوبت آشپزخانه و ... است. علاوه بر آن این دستگاه‌ها ذراتی مانند آلاینده‌های خطرناک شهری و آلودگی ها را پاکسازی نمی‌کنند.

توصیه ما این است که اگر نگران سلامتی خود هستید و به دنبال راهی برای بهبود کیفیت هوایی که تنفس می‌کنید می‌گردید و دغدغه پاکسازی آلاینده‌ها از هوای محیط را دارید، دستگاه تصفیه هوا خریداری کنید. اگر قصد خرید دستگاه تصفیه هوا را دارید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره راهکارهای بهبود کیفیت هوا نیز می‌توانید با مشاوران متخصص ما در ارتباط باشید.